علت عزت نفس پایین و راهکارهایی برای درمان آن

عزت نفس پایین مشکلات بسیار زیادی از نظر احساسی و فیزیکی برای افراد به وجود می‌آورد. افرادی که دارای عزت نفس پایینی هستند همیشه خودشان را در هر زمینه‌ای دست‌کم گرفته و ارزش خودشان را نمی‌دانند. در این مقاله نشانه‌های عزت نفس پایین و راهکارهای افزایش آن را بررسی خواهیم کرد.

عزت نفس پایین

در ابتدا به تعریفی جزئی از عزت نفس پرداخته و سپس عزت نفس پایین را مورد بررسی قرار خواهیم داد. عزت نفس در واقع احساس خودارزشمندی و احترام به خود است که نشان می‌دهد چقدر افراد خود را دوست داشته و برای خود ارزش و احترام قائلند. هم‌چنین عزت نفس یکی از مهم‌ترین عامل‌ها برای رسیدن به اهداف و آرزوهای هر فردی است که سبب اعتماد به نفس و پافشاری برای انجام کارها می‌شود. در صورتی که عزت نفس فردی پایین باشد، ممکن است دچار اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب، اعتیاد و … شود. این افراد خود را ناکارآمد و بی کفایت می‌دانند و خودشان را چه از لحاظ ظاهری چه از لحاظ فیزیکی و اجتماعی پایین‌تر از همه می‌بینند و خودشان را دوست ندارند. در صورتی که افراد دارای عزت نفس سالمی باشند، می‌توانند در همه امور موفقیت کسب کنند. افراد با عزت نفس پایین همیشه احساس شکننده‌ای نسبت به خود دارند و به همین دلیل به راحتی از مابقی افراد آسیب می‌بینند. این افراد وقتی متوجه خطایی در خود می‌شوند به شدت خود را قضاوت و سرکوب می‌کنند و کنترل خود را از دست داده و رفتاری کودکانه از خود نشان می‌دهند. این افراد به طور معمول از افکار و اعمال خود متنفر هستند. عواملی نظیر ژنتیک، تجربیات دوران کودکی، سن، بیماری‌های شدید، معلولیت‌ها و محدودیت‌های جسمی بر روی عزت نفس تاثیر می‌گذارند. در واقع تجربیات دوران کودکی و رفتار و نظر والدین و اطرافیان نسبت به ما پایه‌های حرمت نفس و عزت نفس را شکل می‌دهند.

علت عزت نفس پایین

دلایل مختلفی برای عزت نفس پایین وجود دارد که در ادامه به بررسی برخی از این دلایل می‌پردازیم. بسیاری از افراد به دلیل اینکه در کودکی از طرف پدر و مادر خود حمایت نشده‌اند در بزرگسالی بر این باور خواهند بود که همه کارها را باید خودشان انجام داده و بار مسئولیت زندگی به دوش آن‌هاست و در صورتی که کسی به آن‌ها کمک کند لطف بزرگی در حق آن‌ها کرده است. بسیاری از افراد نیز در دوران کودکی از پدر و مادر خود این حس را دریافت کرده‌اند که علت بسیاری از مشکلات آن‌ها هستند و همیشه این احساس گناه همراه آن‌ها خواهد بود. یکی دیگر از دلایل عزت نفس پایین این است که افراد در دوران کودکی مدام از دیگران جمله‌ی به اندازه کافی خوب نیستید را شنیده‌اند یا توسط اعمالشان حس کرده‌اند این افراد در دوران بزرگسالی مدام احساس شرم و خجالت دارند. برخی از افراد نیز دارای پدر و مادر کنترل‌گر بوده‌اند که آن‌ها را در همه‌ی امور کنترل کرده و از کارهایشان ایراد می‌گرفتند و این افراد در دوران بزرگسالی مدام احساس می‌کنند که باید دیگران برای کارهایشان نظر داده و ایراد بگیرند. افرادی که توسط والدین و اطرافیان خود در کودکی سرزنش و نقد شده‌اند در بزرگسالی دچار عزت نفس پایین می‌شوند. پس آگاهی از نحوه ارتباط با کودکان برای پیشگیری از بروز این مشکل بسیار مهم است.

علائم و نشانه‌های عزت نفس پایین

• افراد با عزت نفس پایین بی‌دلیل و حتی در مواردی که مقصر نیستند عذرخواهی می‌کنند.
• دیدگاه منفی نسبت به خود دارند.
• به خود اعتماد ندارند.
• از شیوه زندگی دیگران تقلید می‌کنند.
• بی‌اندازه به دیگران لطف می‌کنند.
• مدام احساس می‌کنند گه دیگران از آن‌ها خوششان نمی‌آید.
• درباره‌ی خود بی‌رحمانه و انتقام جویانه صحبت می‌کنند.
• بیشتر روی نقاط ضعف خود تمرکز می‌کنند.
• اعتماد به نفس پایینی دارند.
• مدام احساس شرم و اضطراب دارند.
• از شکست بسیار می‌ترسند.
• در ابراز نیاز‌های خود ضعیف هستند.
• مدام خود را با دیگران مقایسه می‌کنند.
• اعتقاد به اینکه همه‌چیز به شانس بستگی دارد.
• دروغ‌های عجیب می‌گویند.
• در انتخاب غذا دچار مشکل می‌شوند.
• مدام خودشان را از دیگران پنهان می‌کنند.
• از خودشان مراقبت نمی‌کنند.
• از خودشان نفرت دارند.
• روابط عجولانه‌ای دارند.( چرا که احساس خوبی به خودشان نداشته و با شریک احساس خود راحت نبوده و احساس می‌کنند، همرشان لذت چندانی از بودن با آنان نمی‌برند.

پیامدهای عزت نفس پایین

• ایجاد مشکل در روابط عاطفی
• افسردگی
• استرس و اضطراب
• عدم احساس خوب به زندگی
• ترس از شروع کارهای جدید
• تلاش نکردن برای درست کردن شرایط بد
• حساسیت نسبت به حرف‌ها و رفتارهای دیگران
• کمالگرایی مخرب برای رسیدن به اهداف

درمان عزت نفس پایین

روش‌هایی بر ای افزایش عزت نفس و درمان عزت نفس پایین وجود دارد. راهکارهایی برای افزایش و تقویت عزت نفس عبارتند از:

• به وعده‌های غذایی و عادات تغذیه سالم اهمیت بسیاری دهید.
• یک زمانی را برای انجام کارهایی که دوست دارید و باعث احساس خوشحالی و رضایت در شما می‌شود، اختصاص دهید.
• قبل از اینکه کاری را قبول کنید راجب آن خوب فکر کنید.
• برای تغییر شرایط بد زندگی خود تلاش کنید.
• از مقایسه کردن خودتان با دیگران دست بردارید چرا که شما توانایی‌های خودتان را داشته و قرار نیست شبیه دیگران باشید.
• از سرزنش کردن خودتان دست برداشته و بی‌دلیل از دیگران عذرخواهی نکنید و به جا‌ی عذرخواهی کردن از کلمات جایگزین استفاده کنید.
• سعی کنید ار اهداف و خواسته‌های خود یک لیست تهیه کنید.
• نسبت به همه‌چیز خوش‌بین باشید.
• از صحبت‌های منفی خودداری کرده و حرف‌های مثبت بزنید.
• خودتان را به چالش بکشید.
• خودتان را دوست داشته و با خود مهربان باشید.

این راهکارها برای تقویت و بهبود میزان عزت نفس معرفی شد اما بهترین و قطعی‌ترین راه درمان عزت نفس پایین مراجعه به بهترین مشاوره و کمک گرفتن از او می‌باشد.

نتیجه گیری

در صورتی که خودمان را باور نداشته باشیم و با وجود درک منفی از خودمان مدام احساس خجالتی بودن، ناپسندی و دوست داشتنی نبودن خواهیم داشت. هدف از ارائه این مقاله آگاه کردن شما از علائم عزت نفس پایین و معرفی راهکارهایی برای افزایش و تقویت عزت نفس بود؛ امیدواریم که موثر بوده باشد.